Hoe begin ik met stamboomonderzoek?
Stap 1: Begin thuis.
Het onderzoek naar de familiegeschiedenis begint thuis. Verzamel zo veel mogelijk familiepapieren, zoals trouwboekjes, bidprentjes, oude koopakten, foto’s e.d. die u of familieleden bewaard hebben. In deze familiepapieren moet u een aanknopingspunt zien te vinden. Het is daarbij handig om in ieder geval gegevens van de meest recente generaties paraat te hebben, archiefgegevens over deze generaties zijn namelijk nog niet volledig openbaar; zo worden overlijdensakten pas na 50 jaar openbaar, huwelijksakten na 75 jaar en geboorteakten na 100 jaar. Met deze informatie kunt u in de archieven verder zoeken. Noteer ook de familieverhalen die rondgaan. Houdt een goede administratie bij, zodat u ook later altijd kunt nagaan hoe u aan de informatie gekomen bent.
Stap 2: Oriëntatie.
In de bibliotheek van het RHCe vindt u een aantal handboeken over stamboomonderzoek. Daarnaast vindt u op onze website onder de links bij genealogie een aantal handige sites, zoals de websites van het Centrum voor Familiegeschiedenis (CBG) en de Nederlandse Genealogische Vereniging (NGV) waar allerlei handleidingen over stamboomonderzoek te vinden zijn. In de catalogus van het CBG kunt u nagaan of er al iets over uw familienaam gepubliceerd is.
Stap 3: Archiefdiensten.
Na de oriëntatie kunt u verder zoeken door gebruik te maken van de websites van archiefdiensten zoals het RHCe.
Welke bronnen kan ik raadplegen?
De eerste bronnen waarin het onderzoek verder plaatsvindt, zijn de registers van de Burgerlijke Stand en de Bevolkingsregisters. Komt u in de periode vóór 1811, dan bent u in de eerste plaats aangewezen op de Doop-, Trouw-, en Begraafregisters(de DTB’s). Een deel van deze bronnen is via een zoekindex raadpleegbaar. De bekendste hiervan is WieWasWie.nl. Deze website maakt gebruik van de door verschillende archiefdiensten geïndexeerde akten en scans. Wees er wel op bedacht dat nog niet alle bronnen geïndexeerd zijn en dat het daarnaast wellicht nodig is om een archiefdienst te bezoeken.
In de Burgerlijke Stand, de Bevolkingsregisters en de DTB-registers zijn voornamelijk namen en jaartallen te vinden. Deze gegevens heeft u nodig om verder te kunnen zoeken in andere bronnen, zoals archieven van schepenbanken, notarissen, kadaster etc.
Wat is er bij het RHCe te vinden?
Het RHCe beheert de archieven van in totaal twintig gemeenten in de regio Zuidoost-Brabant. Een uitzondering hierop vormt Gemert-Bakel, deze gemeente heeft een eigen archiefdienst.
Van alle aangesloten gemeenten zijn de openbare registers van de Burgerlijke Stand, Bevolkingsregisters en Doop-, Trouw- en Begraafregisters naar de RHCe overgebracht. Het RHCe heeft het merendeel van deze bronnen gedigitaliseerd en geïndexeerd en werkt aan het verder uitbreiden van het aanbod gedigitaliseerde bronnen.
Nadat u de basis van uw stamboomonderzoek uitgevoerd heeft, kunt u de gevonden gegevens uitbreiden door gebruik te maken van andere bronnen, zoals notariële archieven en schepenbanken.
Ook de Beeldbank (foto’s, kaarten, prenten) kan interessante informatie opleveren.
Genealogische bronnen: Burgerlijke Stand, Bevolkingsregisters, Doop-, Trouw- en Begraafregisters (DTB's), Notariële archieven, Schepenbankarchieven, Gemeentebesturen, Cijnsadministraties
Hoe zoek ik in de zoekindex met wildcards?
Wildcards bij het zoeken in de archieven:
· Een '?' vervangt één letter. Bijvoorbeeld: zoeken op Beek? Levert resultaten met Beeke, Beeks en Beekx op.
· Een '*' vervangt een één of meerdere letters. Bijvoorbeeld: zoeken op ‘St*sel’ levert zowel stukken waar Steensel, als Sterksel in benoemd worden als resultaten op.
· Met dubbele aanhalingstekens '"' voor en aan het eind van uw zoekterm zoekt u precies. Bijvoorbeeld: zoeken op “bezoek aan Valkenswaard” levert enkel resultaten op waar ‘bezoek aan Valkenswaard’ letterlijk in terug komt.
· Door een '$'-teken voor een zoekterm te zetten, zoekt u naar woorden die op elkaar lijken. Bijvoorbeeld $mulder. Dat levert naast Mulder ook Muller, Mulders of Ulder op.
· U bent bijvoorbeeld alleen op zoek naar de familie Boer en niet naar bijv. de Boer of den Boer. Geef in dat geval in het veld ‘tussenvoegsel’ het volgende aan: -de –den (minnetje ‘de’ spatie minnetje ‘den’). U zult zien dat u dan alleen Boer vindt.
Deze wildcards zijn handig (en soms noodzakelijk) om te gebruiken. Namen werden vroeger namelijk niet altijd uniform geschreven en soms zelfs fonetisch genoteerd. Ook ambtenaren maakten weleens schrijffouten of gebruikten roepnamen. Daarom kan dezelfde persoon in verschillende akten onder verschillende namen voorkomen.
Daarnaast zijn wildcards ook handig bij tweetalige namen, bijvoorbeeld als uw voorouders Frans(talige) afkomst hadden, dan bleven zij vaak zowel hun Franse naam als hun nieuwe Nederlandse naam dragen.
Enkele voorbeelden:
· Fonetisch genoteerd: Camille wordt Camiel; zoek op ‘Cami*l?’
· Roepnaam genoteerd: Johannes wordt Johan of Jan; zoek op ‘Johan*’
· Tweetalige achternaam: Klemmink / Clemminck; zoek op ‘?lemmin*’
Wijken voor- of achternamen erg veel af, dan is het vaak beter om voor de zekerheid naar beide varianten te zoeken.
Waarom kan ik bepaalde informatie niet vinden?
Sommige informatie is slechts beperkt openbaar en/of pas na een aantal jaar openbaar. Hierdoor kan het voorkomen dat je op een document stuit wat niet is in te zien.
Wettelijke termijnen van openbaarheid van akten burgerlijke stand:
· Geboorteakten: vanaf 100 jaar na geboorte van de persoon.
· Overlijdensakten: openbaar vanaf 50 jaar na overlijden van de persoon.
· Huwelijksakten: openbaar vanaf 75 jaar na voltrekking van het huwelijk.
Voorbeelden van beperkt openbare archiefstukken zijn:
· Stukken uit politiearchieven
· Stukken over misdrijven/rechtszaken
